Gmina Leoncin

Gmina Leoncin położona jest na obszarze Kotliny Warszawskiej w odległości 50 km na północny – zachód od Warszawy, w otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego. Południową granicę Gminy wyznaczają kompleksy leśne Puszczy Kampinoskiej, zaś granicę północną rzeka Wisła.
Administracyjnie jest jedną z sześciu gmin powiatu nowodworskiego. Graniczy z gminami: Brochów w powiecie sochaczewskim, Czosnów i Zakroczym w powiecie nowodworskim, Kampinos i Leszno w powiecie zachodnio-warszawskim.
Gmina leży w zasięgu oddziaływania najbliższego ośrodka miejskiego i jednocześnie miasta powiatowego – Nowego Dworu Mazowieckiego oddalonego od centrum ok.15 km w kierunku wschodnim.
Powiązania komunikacyjne Gmina posiada z miastami: Wyszogród, Sochaczew, Płońsk, Ciechanów odległymi około 30 – 100 km. Odległość Gminy od aglomeracji warszawskiej wynosi ok. 40 km.

Gmina o specyficznych walorach mikroklimatycznych i uwarunkowaniach przyrodniczych. Na terenie Gminy wyznaczono obszar otuliny KPN-u oraz obszary chronionego krajobrazu: Strefa Krajobrazu Chronionego / wzdłuż rzeki Wisły / z rezerwatami Zakole Zakroczymskie i Wikliny Wiślane oraz obszar NATURA 2000. W północnej części Gminy występują liczne mniejsze i większe zbiorniki wodne, pozostałości po starorzeczu Wisły.
Na rozległych terenach Gminy Leoncin zachowały się w znakomitej formie unikatowe w skali europejskiej wydmy śródlądowe – różnowiekowe formy głównie plejstoceńskie zbudowane z piasków drobnoziarnistych barwy żółtej i żółtobeżowej. Najwspanialszy kompleks wydmowy w Puszczy to grzęda brzeżna nad Starą Dąbrową. Wielkie wały wydmowe występują na Powiślu / okolice Leoncina, Wilkowa i Polesia /, pojedyncze wydmy paraboliczne zjawiają się wśród bagien w okolicy Zamościa.
W Puszczy i otulinie Parku występuje 66 gatunków drzew, 57 gatunków krzewów oraz ok. 1250 roślin naczyniowych, z których 74 gatunki podlegają ochronie całkowitej, a 18 gatunków ochronie częściowej. Od 2000 roku występuje tu orzeł bielik.

Gmina Leoncin to obszar o wyjątkowo dogodnych warunkach do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej czy konnej. Na terenie Gminy znajduje się wiele gospodarstw agroturystycznych oraz stadnin koni. Wycieczki ułatwiają oznakowane szlaki turystyczne, natomiast wszelkie niedogodności i poniesiony wysiłek zrekompensują walory środowiska i czyste powietrze.
Tereny Gminy posiadają nie tylko walory przyrodnicze ale są prawdziwą skarbnicą dziejów narodowych. Człowiek przebywał tutaj od wielu setek lat, jednakże z uwagi na niską jakość gleb, zwarty kompleks leśny oraz warunki topograficzne działalność jego ograniczała się jedynie do obrzeży Puszczy oraz brzegów rzeki Wisły.
Obszary, na których znajduje się Gmina noszą ślady ludzkiego bytowania na przestrzeni dziejów. Na terenie Gminy znajduje się 331 stanowisk archeologicznych.
W Zamczysku / obok wsi Górki /, znajduje się grodzisko średniowieczne, a we wsi Cisowe odkryto ślady osadnictwa starożytnego.
Do XV wieku tereny te stanowiły własność książąt mazowieckich, w 1467 roku włączone zostały do Korony.
Jak podają różne źródła historyczne pierwsze wzmianki o niektórych wsiach należących do Gminy Leoncin pochodzą z XV wieku. Z roku 1420 pochodzą dokumenty w których wymieniany jest Vylkow / Wilków/. Z 1469 roku pochodzi informacja o istnieniu wsi Głusk i Rybitew. Za czasów Władysława IV / 1632 – 1648 / w miejscowości Górki, należącej do ówczesnego starostwa kampinoskiego, odbywały się łowy królewskie .
Nie obeszły się również bez udziału mieszkańców tych terenów ważne wydarzenia z historii Polski: Bitwa pod Grunwaldem / 1410/, Wojny Szwedzkie / 1655-1656/, Insurekcja Kościuszkowska / 1794/, Powstanie Styczniowe / 1863/, Pierwsza i Druga Wojna Światowa.
W Górkach jest Sosna Powstańców z 1863 roku – pomnik przyrody i historii, znajdujący się na skraju lasu. To na jej konarach carscy Kozacy wieszali powstańców. W roku 1984, w wielu ok. 170 lat, drzewo runęło. Sosna miała 350 cm obwodu i 22 m wysokości.
Wizytówką Leoncina jest usytuowany na wydmie neogotycki kościół z czerwonej cegły, zbudowany wg projektu Braumana w latach 1881-1886. Pośród mogił okalających kościół parafialny wznosi się Kaplica cmentarna, zbudowana w 1789 roku jako votum dziękczynne za zwycięstwo Stanisława Czarneckiego nad Szwedami. Na cmentarzu pochowana została pisarka Wanda Korotyńska Grot-Bęczkowska
W Leoncinie urodził się Isaac Bashevis Singer – amerykański pisarz żydowskiego pochodzenia, który w 1978 roku za całokształt twórczości został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla.
W Nowinach znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Radosnej Opiekunki Przyrody z obrazem Matki Bożej koronowanym w roku Jubileuszowym 2000 przez Prymasa kardynała Józefa Glempa.
W Secyminie przy drodze wiodącej do Wisły można zobaczyć jedyny zachowany na Mazowszu drewniany zbór luterański zbudowany w 1923 roku przez kolonistów, wyznawców kościoła ewangelicko-augsburskiego. Obecnie służy parafii rzymsko-katolickiej.